Tại sao ở Mỹ dùng hiệu chỉnh cơ xương khớp làm nền tảng phục hồi chức năng?

Ở Mỹ và nhiều nước tiên tiến, phục hồi chức năng không bắt đầu bằng máy móc, thuốc men hay bóp nắn massage… mà bằng hiệu chỉnh cơ xương khớp. Nghe có vẻ xa lạ, nhưng đây lại là gốc rễ của hồi phục lâu dài, bền vững và không tái phát. Tại sao vậy?

1. Gốc bệnh nằm ở sự mất cân bằng

Chấn thương không đơn giản là “rách cơ, gãy xương rồi lành lại”. Nó thường đi kèm theo rối loạn trục, lệch tư thế, mất cân bằng cơ.

Ví dụ:

• Trẹo mắt cá chân → lệch trục bàn chân → gối và hông chịu tải sai

• Gãy tay → sợ đau → khớp vai hạn chế → lưng trên bị lệch

Nếu chỉ chữa chỗ đau, mà không hiệu chỉnh lại cách cơ thể vận động, thì chỉ sau vài tháng:

• Đau lại

• Chấn thương tái phát

• Xuất hiện chỗ đau mới, xa vị trí ban đầu

Ở Mỹ, họ không cho rằng đau là vấn đề chính, mà nguyên nhân gây ra đau mới là thứ phải xử lý.

2. Hiệu chỉnh cơ xương khớp – không chỉ là nắn chỉnh

Khi nghe từ “hiệu chỉnh”, nhiều người Việt nghĩ đến bóp-nắn-vặn. Thật ra, trong y học hiện đại:

• Hiệu chỉnh bao gồm đánh giá lại cách cơ thể vận động

• Sử dụng bài tập, tác động cơ học, hướng dẫn tư thế để đưa cơ thể về trục đúng

Nền tảng phục hồi chức năng tại Mỹ luôn bắt đầu bằng:

• Đánh giá các chuỗi cơ yếu, cơ co rút

• Nhận diện sự lệch trục khớp

• Chỉnh lại tư thế, mô hình vận động

Vì sao? Vì nếu cơ yếu, khớp lệch, thì tập bao nhiêu cũng sai cách – càng tập càng tệ.

3. Không vội “tập mạnh”, mà tập đúng trước

Khác với nhiều nơi còn quan điểm “tập cho khỏe lại”, thì ở Mỹ:

• Giai đoạn đầu tập nhẹ, nhưng chuẩn

• Không cho người bệnh “gồng đại”, “co đại” hay “nhún đại” khi chưa vững trục

Đi từ từ, nhưng đi đúng hướng. Nhờ vậy:

• Hồi phục sâu, đều, lâu bền

• Tránh lệch người, lệch cơ

• Hạn chế tối thiểu tái chấn thương

Tập sớm, nhưng không nóng vội. Họ hiểu: cơ thể cần học lại cách vận động đúng chứ không chỉ cần hết đau là xong.

4. Cơ - xương - khớp là một chuỗi, chỉnh sai một điểm là sai cả hệ thống

Bạn đừng nghĩ đau gối chỉ liên quan cái gối. Nó có thể bắt nguồn từ:

• Cơ đùi yếu

• Cơ mông không giữ được trục

• Bàn chân đổ vào trong

Vì vậy, phục hồi chức năng - hiệu chỉnh cơ xương khớp ở Mỹ không bao giờ làm riêng lẻ. Họ kiểm tra toàn thân, điều chỉnh chuỗi vận động. Một người đau gối có thể được tập lưng, bụng, mông – và chính điều đó mới giúp họ hồi phục bền vững.

5. Bài học cho chúng ta: Đừng xem nhẹ giai đoạn đầu phục hồi

Người Việt mình hay “nhảy cóc”:

• Vừa hết đau là tập nặng

• Chưa chỉnh trục là chạy bộ lại

• Còn lệch khớp mà đã đá bóng, nâng tạ

Kết quả? Tái đau, tái mổ, tái nẹp.

Nếu học cách phục hồi như ở Mỹ – lấy hiệu chỉnh cơ xương khớp làm nền tảng – thì sẽ:

• Giảm biến chứng

• Giữ vận động về lâu dài

• Tránh lệch người, lệch cơ

Đừng để cơ thể “hồi phục kiểu méo mó”, rồi phải chữa lại từ đầu. Chậm mà chắc, đúng mà bền – đó là triết lý phục hồi kiểu Mỹ.